Als dan moeten terstond de Talien en Broekings invoegen vermeld los gemaakt, en een talie agter uit, om het Stuk in te haalen, geschoven worden, ten einde het zelve binnen Boord te konnen laden,
Hier toe moet het Volk altoos in de rand haaren Mutsen of Hoeden by haar draagen, eenige van Werk in malkander gedraaide Propjes, en voor al moet men hun doen begrypen, het gevaar waar aan bloot gesteld word, den geenen hunner die eenig stuk Kanon, na dat het eens of meermaalen, afgeschooten is geweest, wederom laden zal en 'er als dan by het insteeken der nieuwe Kardoes nog een Stuk van de voorige ingebleeven zynde, het Vuur daar van niet was uitgedoofd door het wel stoppen van 't Zinkgat, en alzo mede de demelde nieuwe aanstak, terwyl men nog bezig was dezelve aan te zetten, of wel zulks den Kogel en Prop te doen, als de Zinkgaaten dan met Propjes wel gegestopt zyn, kan men de Platlooden wederom op de Stukken leggen,
Als dan moeten de Krassers terstond in de Stukken gestokken worden, en na twee of drie maalen, op den Boden rond gedraiid te zyn daar weder uitgehaald worden.
De Wissers moeten tot aan den Bodem in 't Stuk gestokken en dan al draaijende, daar weder uitgehaald worden,
Op dit commando worden ten eersten de Kardoesen in de Stukken gestooken, en de Aanzetters voor in de Trompen gezet,
De Kardoes word in de Ziel geschooven en met drie stooten aangezet, op dezelve moet geen prop gezet worden, dewyl die meer ondienst dan dienst doet, ondertuschen moet den Commandeur zyn Laadpriem in het Zinkgat zetten, en de geen die de Kardoes aanzet, waarschouwen, zo dra hy voed dat die aan is,
Deeze worden dan ten eersten in 't Kanon gestooken, en maar met een stoot aangezet, dog zo dat den Kogel op de Kardoes en de Prop op de Kogel neerkomt, tot het laden moet men altoos een der grootste Kaereks neemen.
Op 't spreeken van dit commando worden terstond de Boorpriemen en de Zinkgaaten gestooken, om de Kardoes te openen,
Als dan moeten de Zinkgaaten gevuld, een weinig Kruit na agter op de Band toe gebragt, en dat met den Kruithoorn vergruist worden,
Dan legt men de Platlooden op den Stukken,
Dit word daar op terstond in 't werk gesteld, en 't Volk vat de Handspaaken en Koevoeten om het Stuk te baksen,
Hier op worden de Stukken gebakst, 't zy om voor, of om agterwaards uit te vurden en zo dra men daar mede bezig is, moeten de Lonten in de Hand gevat, en afgeblaasen worden; men begrypt dat den afblaaser der Lont, op 't oogenblik, wanneer hy zulks doet, zyn Hoofd om en van 't Stuk moet afdraayen,
Zo dra het Stuk wel gepoincteerd is, word 't Platlood afgenomen en gevuurd, wel agt geevende, dat den geen die de Lont in de Hand heeft, daar mede niet regt op 't Zinkgat maar op het Kruit dat na de Band legt, slaat, en dat hy zig by 't afsteeken van 't Stuk op zyde daar van plaast, om door 't terug loopen van 't zelve geen ongeluk te krygen,
Het is zeer goed dat het Volk gewend word, telkens als eenig stuk Kanon afgevuurt is, de Laadpriem in 't Zinkgat te steeken, om hier door voor te komen, dat de Zinkgaaten verstopt, geraaken, dat anders wel eens gebeurd, voor al dan wanneer het slegt Kruit tot zyn gebruik heeft, dit instekken der Laadpriem is mede goed voor 't Volk, om te kunnen weeten of 't Stuk afgegaan is,
De Commandeurs der Stukken moeten geleerd en gelast worden, dat wanneer ze in tyd van Gevegt ordre bekoomen om Druiven op het Geschut te laden, die eerst over Kruis opentensnyden, en zo men zeer naby zig moet neerschieten de Klos na buiten, dog op een grooter afstand, dezelve 't eerst en dat wel direct na de Lading in 't Stuk te zetten,
De Druiven doen in 't algemeen weinig of geen dienst op een afstand die grooter is dan ¼ of ⅓ van een Kanonschoot, en de Schrootzakken, doen geen effect hoegenaamd, dan op een zeer kleinen afstand,
De Jongens die geschikt zyn om de Kardoesen op, en telkens de ledige Kokers weder om laag te geeven, moeten geleerd en zeer nadrukkelyk bevoolen worden, om in 't laatste Geval dezelve Kokers altoos, stuk voor stuk, aller naaukeurigst te examineeren, of 'er ook hier of daar, ergens een vonk aanzat, bevoorens zy die in de Kruitkamer zenden.
Transcribed by Lars Bruzelius
Sjöhistoriska Samfundet | The Maritime History Virtual Archives | Search.
Copyright © 1996 Lars Bruzelius.